Biebrzański Park Narodowy

W ramach przewietrzenia głowy i zmiany otoczenia z górskiego na inne postanowiliśmy spędzić kilka dni na Podlasiu. Okazało się, że rejon oferuje bardzo wiele zarówno jeżeli chodzi o walory przyrodnicze jak i bogactwo historyczne. Przygodę z Podlasiem rozpoczęliśmy od eksploracji terenów leżących w Dolinie Biebrzy. Już na wstępie napiszę, że jeżeli pragniecie spędzić czas na łonie natury to jest to miejsce idealne! Obszar Biebrzańskiego Parku Narodowego obejmuje najbardziej dzikie i dziewicze zakątki Polski. Znajdziecie tutaj rozległe bagna, torfowiska, wszelkie bogactwo flory i fauny, bezkresne lasy, a także zarastające starorzecza. Oko w oko spotkać można takie osobliwości przyrody jak łosie, które bardzo licznie zamieszkują tutejsze bory, a wielbiciele ptactwa tłumnie ciągną w te rejony celem podglądania ich codziennego życia. Jak widać „oferta” jest bardzo zróżnicowana i ogromnie ciekawa, nie pozostaje nic innego jak spakować plecak i przybywać do królestwa gdzie dźwięki natury słychać dzień i noc.

Jak wspomniałam na początku Podlasie jest niesamowicie ciekawym rejonem Polski stąd też mieliśmy kłopot z decyzją w jaki sposób zagospodarować „całe” 4 dni, którymi dysponowaliśmy. Postawiliśmy na przyrodę i ruszyliśmy w kierunku Biebrzy. W dzisiejszym opisie pokażę Wam kilka malowniczych i ciekawych miejsc, które koniecznie musicie zobaczyć aby choć trochę poznać ten wspaniały zakątek. Oczywiście opisywane zakątki są przyjazne turystom z psami ale jadąc nad Biebrzę należy mieć na uwadze, że jest to teren parku narodowego i obowiązują tam pewne ograniczenia. Na końcu w części praktycznej umieszczę wszystkie informacje mogące przydać się podróżnikom z psami.

Biebrzański Park Narodowy powstał w 1993 roku aby objąć ochroną najbardziej rozległe w Europie Środkowej torfowiska i bagna. Jest to jednocześnie największy park narodowy w Polsce o powierzchni 59 223 ha. Fenomenem jest to, że Dolina Biebrzy prawie na całej długości zachowała naturalny charakter, a co się z tym wiąże, również niezwykle bogactwo świata roślin i zwierząt. Biebrzański Park Narodowy jest także największą w Polsce ostoją łosia. Bagna Biebrzańskie są miejscem gniazdowania i odpoczynku wielu gatunków ptaków.

Zwiedzanie Biebrzańskiego Parku Narodowego rozpoczęliśmy od jego serca czyli miasteczka Goniądz, a właściwie od znakomitego punktu widokowego z panoramą na Dolinę Biebrzy, który znajduje się tuż przy Domu Kultury. Widok zrobił na nas piorunujące wrażenie. Pierwszy raz w życiu widzieliśmy meandrującą leniwie pośród zielonych łąk rzekę. Błogi, uspokajający i fenomenalny widok. Po takim pierwszym wrażeniu nabraliśmy jeszcze większej ochoty na ciąg dalszy.

Wsiedliśmy w samochód i przejechaliśmy kilka kilometrów do miejscowości Osowiec-Twierdza, gdzie swój początek mają dwie ścieżki edukacyjne „Góra Skobla” i „Kładka”, po których bez kłopotu można wędrować z psem. W Osowcu-Twierdzy ma swoją siedzibę dyrekcja Biebrzańskiego Parku Narodowego gdzie zaopatrzyliśmy się w mapy, naklejki i zakupiliśmy bilety wstępu do Biebrzańskiego Parku Narodowego. Samochód zostawiliśmy na parkingu przed budynkiem dyrekcji parku i zgodnie z czerwonymi znakami ruszyliśmy ścieżką edukacyjną „Góra Skobla”. Jej długość to około 2 km, nie licząc krótkich odejść do punktów widokowych. Na trasie znajduje się 12 przystanków. Chwilkę szliśmy asfaltową drogą po czym skręciliśmy w las.

Podczas wędrówki mieliśmy okazję podziwiać wiele gatunków owadów, drzew i krzewów. Teren po którym się poruszaliśmy jest również nieodzownie związany z historią sięgającą 1882 roku. Obszar którym biegnie ścieżka, nazywany jest Górą Skobla, a jej nazwa pochodzi od nazwiska rosyjskiego generała Michaiła Skobielewa. Na lewo od ścieżki mogliśmy w zaroślach dostrzec fragment schronów baterii artylerii wybudowanych przez Rosjan w latach 1912-1914. Na naszej ścieżce mijaliśmy jeszcze kilka takich obiektów. Dla nas jednak najciekawsze były 2 wieże widokowe. Pierwsza z nich to wieża widokowa- dolina rzeki, z której rozciągały się jedne z najbardziej malowniczych widoków dzisiejszego szlaku. Na pierwszym planie widzieliśmy fosę otaczającą Fort Twierdzy Osowiec, a za nią znajdowało się koryto rzeki Biebrza. Na horyzoncie rozciągały się szuwary, a w oddali widoczne były zabudowania wsi Osowiec i Budne-Żarnowo.

Druga wieża widokowa znajdowała się przy starorzeczu i mogliśmy z niej podziwiać krajobrazy biebrzańskich starorzeczy. Podobno wiosną z tego miejsca można dostrzec unoszące się na powierzchni wody lilie wodne! Cóż to musi być za widok. Ogólnie to mamy taki plan aby Biebrzański Park Narodowy odwiedzić właśnie na wiosnę ponieważ końcem zimy Biebrza występuje z brzegów i cała dolina wygląda jak kilka połączonych ze sobą jezior. Usatysfakcjonowani niezwykłymi widokami dostaliśmy się do wąskiej asfaltowej drogi (opuściliśmy chwilowo znaki czerwone) i podążyliśmy w kierunku nieczynnego mostu na Biebrzy. Kontynuując wędrówkę czerwonym szlakiem dotarlibyśmy do końca ścieżki Góra Skobla , który znajduje się na parkingu  przy szosie nr 65, my natomiast udaliśmy się na most i dalej do drugiej ścieżki edukacyjnej „Kładka”.

Z całego serca polecamy przystanąć na starym moście, który wyłączony jest dla ruchu pojazdów i porozglądać się wokoło. Okolica jest cudowna, jeżeli możecie udajcie się w te rejony rano aby uniknąć tłumów, które pojawiają się tutaj w późniejszych godzinach.

Za mostem droga asfaltowa przechodzi w szutrówkę. Po lewej stronie ciągnęły się szuwary i torfowiska, a po prawej mijaliśmy potężne fortyfikacje i bunkry Fortu II twierdzy Osowiec, będące pozostałościami po I wojnie światowej.

Przy torfowiskach odnaleźliśmy tablicę informacyjną i zgodnie z zielonymi znakami wkroczyliśmy na ścieżkę „Kładka”. Ścieżka na długość około 2 km i niemal na całej swej długości przebiega wzdłuż terenów podmokłych. Dzięki drewnianym pomostom mogliśmy przejść szlakiem suchą nogą. Na trasie znajduje się 9 przystanków. Wędrując tą ścieżką przechodziliśmy przez bagna o o charakterystycznym herbacianym kolorze wody będący skutkiem wytrącania się związków żelaza. Kolejny przystanek to obszar porośnięty trzcinami, których wysokość może sięgać nawet do 4 m. W tym miejscu swoje siedlisko na bąk, bliski kuzyn czapli, który wydaje głuche odgłosy. Dawniej ten dźwięk wzbudzał strach wśród okolicznych mieszkańców, ponieważ sadzono , że to zawodzenia bagiennych czarownic.

Wędrując „Kładką” podszkoliliśmy się co niego z zielarstwa, bo oprócz krzewów, trzcin i turzyc tereny bagienne porastają liczne rośliny zielne. Na rozlewiskach mieszkańcem jest także symbol Biebrzańskiego Parku Narodowego- ptak Batalion, szczególnie aktywny podczas walk godowych w kwietniu. Nieodłącznym elementem biebrzańskich bagien są żeremie czyli kopce z gałęzi i błota, które zamieszkiwane są przez bobry. Ślady bytowania bobrów takie jakie jak pogryzione gałęzie, podgryzione deski kładki czy przekopane kanały obecne były właściwie na każdym kroku. Ostatnim przystankiem ścieżki była kolejna dzisiejszego dnia wieża widokowa, z której to w oddali widoczny był Goniądz oraz obiekty militarne Fortu twierdzy Osowiec, na pierwszym planie torfowiska i mokradła do widoku których już przywykliśmy.

Opuszczając „Kładkę” znaleźliśmy się przy drodze Białystok- Ełk, w pobliżu mostu na Kanale Rudzkim. Z tego miejsca szutrówką udaliśmy się w kierunku fortu i mostu na Biebrzy, przez który już dzisiejszego dnia przechodziliśmy, za mostem odnaleźliśmy czerwone znaki ścieżki „ Góra Skobla” i przy polu namiotowym Bóbr zakończyliśmy spacer tą ścieżką.

Stamtąd kilka metrów wzdłuż głównej drogi i po chwili byliśmy przy siedzibie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Całość naszego spaceru to około 9 km i zajęło nam to jakieś 2,30h. Kolejną obowiązkową „atrakcją” jest Carska Droga. Trakt został zbudowany pod koniec XIX wieku w celu połączenia carskich twierdz takich jak: Łomża, Osowiec i Grodno. Najciekawszy przyrodniczo i krajobrazowo to 33 km odcinek pomiędzy wsią Strękowa Góra, a skrzyżowaniem z drogą nr 65 w miejscowości Osowiec Twierdza. My akurat jechaliśmy w odwrotnym kierunku ale nie ma to żadnego znaczenia. Carska droga biegnie przez najcenniejsze zakątki doliny Biebrzy. Z okien samochodu , praktycznie o każdej porze roku można obserwować łosie, bobry, ptaki czy nawet wilki. Pamiętajcie, przejeżdżając przez lasy zdejmijcie nogę z gazu bo niekwestionowanym królem tych terenów jest łoś, którego waga może dochodzić do 400 kg lepiej więc unikać bezpośrednich spotkań.

Wzdłuż drogi rozlokowanych jest kilka ścieżek edukacyjnych. Trasa jest piękna i wiedzie przez dziewicze lasy. Będąc w tym miejscu czuć potęgę otaczającej nas przyrody. Jadąc w kierunku Góry Strękowej zatrzymaliśmy się przy Bagnie Ławki, będącym największym kompleksem torfowisk niskich Bagien Biebrzańskich. Krajobraz bagiennych łąk mogliśmy podziwiać z 400 m kładki „Długa Luka” biegnącej w ich głąb. Na kładkę nie można wejść z psem, stąd też podzieliliśmy się i na uroczysko wchodziliśmy na zmianę. Warto jakoś to zorganizować:), bo szkoda byłoby pominąć to niezwykłe miejsce. Będąc w środku torfowisk z bliska patrzyliśmy na wiele ciekawych roślin takich jak chociażby wierzbę lapońską będącą reliktem polodowcowym.

Jadąc dalej dotarliśmy do wsi Góra Strękowa , położonej u podnóża stromego wzniesienia , skąd rozciągają się jedne z najciekawszych widoków na biebrzańskie i narwiańskie bagna.

Wyjechaliśmy na wzgórze i rzeczywiście widoki były nieziemskie, szerokie, spektakularne.

Na szczyt prowadziła zwykła polna droga więc uwaga na zawieszenie. W tym miejscu coś ciekawego znajdą dla siebie również miłośnicy historii ponieważ znaleziono tutaj ślady osadnictwa z okresu neolitu. Góra Strękowa zasłynęła też podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku. na wzgórzu znajdował się ważny punkt oporu wojsk polskich. Miejsce to nazywane jest „Polskimi Termopilami” ponieważ pomimo przewagi wojsk niemieckich obrońcy przez dwa dni odpierali ataki. Na wzniesieniu znajdują się fragmenty schronów, a od 2011 roku spoczywają tam szczątki mjr Władysława Raginisa i Stanisława Brykalskiego, dowódców obrony odcinka „Wizna”. I tak był to ostatni punkt pierwszego dnia na Podlasiu. Będzie więcej!

PRAKTYCZNIE:  

• z psem można wejść na teren Biebrzańskiego Parku narodowego tylko na wyznaczone szlaki, pies musi być prowadzony na smyczy o maksymalnej długości 1,5 m: szlaki udostępnione dla turystów z psami to:
  • – szlaki piesze:
    • niebieski od Lipska do Osowca
    • żółty od Goniądza do przejazdu kolejowego przed Sośnia
    • żółty z Polkowa do Kopytkowa
    • żółty i rowerowy zielony od Leśniczówki „Łosiowy Kąt” w Orzechówce do wsi Tajenko
    • czerwony od wsi Woźnawieś do Leśniczówki Grzędy,
  • szlaki rowerowe:
    • Green Velo” na całej długości:
    • czerwony „Podlaski Szlak Bociani” na całej długości,
    • niebieski z Gugien do Trzciannego,
    • zielony z Osowca do Uścianka,
    • żółty od mostu w Kuligach do Leśniczówki Grzędy
  • ścieżki edukacyjne:
    • „Las” i „ Kładka” w Osowcu-Twierdzy, łącznie z wieżą widokową przy Kanale Rudzkim
• z psem najlepiej udać się na ścieżki edukacyjne z samego rana aby uniknąć mijanek z innymi turystami
• wejście na szlaki Biebrzańskiego Parku Narodowego wymaga zakupu karty wstępu, można je nabyć w siedzibie Biebrzańskiego Parku Narodowego ( Osowiec-Twierdza 8, 19-110 Goniądz) lub online poprzez stronę biebrza.eparki.pl 
• ceny biletów wstępu na czerwiec 2020: normalny, całodniowy 8 zł, ulgowy 4 zł    
•  szlaki: ścieżka edukacyjna „Góra Skobla”, oznaczenie czerwone i ścieżka edukacyjna „Kładka”, oznaczenie zielone
• Carska Droga- trasa: Góra Strękowa – skrzyżowanie z drogą nr 65 w miejscowości Osowiec-Twierdza